والدین بخوانند:
تهدیدهای خانه نشینی كرونا برای كودكان
به گزارش لباس دونی باآنكه فرصت خانه نشینی كرونا برای بعضی از والدین پرمشغله، زمانی مغتنم برای استراحت است اما این خانه نشینی الزامی برای كودكانی كه نیاز دارند تا جست و خیز كنند و شاد باشند، مطلوب نیست؛ در نتیجه پركردن این زمان برای كودكان به علت نیازهای خاص ایشان، احتیاج به توجه جدی دارد.
كودكان یكی از گروهای سنی بزرگ جامعه هستند كه امروز و به واسطه شیوع كرونا خانه نشین شده اند؛ خانه نشینی باآنكه برای والدینی كه بخصوص به علت زندگی در شهرهای بزرگ فرصت كمتری برای در خانه ماندن و استراحت داشتند، زمانی مغتنم به نظر می آید اما برای این گروه سنی كه در پرهیجان ترین روزهای زندگی خویش و نیازمند جست و خیزند، هیچگاه مطلوب به نظر نمی رسد. تعطیلی مدارس و تغییر شیوه آموزش از یادگیری مستقیم در كلاس درس به یادگیری از راه دور، اجبار نداشتن نظمی در خواب، تماشای تلویزیون، تغذیه و به صورت كلی زندگی، افزایش ساعات استفاده از بازیهای كامپیوتری، فاصله گرفتن از دوستان و مدرسه و اقوام و... همه در سلامت جسمی و روحی كودكان در این ایام اثرگذارند و والدین بطور قطع باید با تجهیز خویش به دانش و آموزش شیوه مواجهه مناسب با كودكانشان برخورد كنند.
آنچه در ادامه می آید گفت وگوی خبرنگار فرهنگی ایرنا با ساجده ودودی روانشناس و مشاور كودكان است.
مسائل را به كودكانمان توضیح دهیم
ودودی در ابتدا و در اشاره به شرایطی كه امروز و به واسطه شیوع كرونا بوجود آمده است، بیان داشت: امروز بچه ها عموماً اخباری را دریافت می كنند كه قدرت تحلیل آن و ظرفیت پذیرش خیلی از موارد را ندارند. بسیار شنیده می شود كه كرونا همراه با مرگ است و ذهن خیلی از بچه ها را درگیر می سازد كه اگر مامانم بگیره چی؟ اگر بابام بگیره چی؟ بحران دیگری كه كودكان بسیار با آن مواجهند این است كه دائماً تكرار می شود كه این بیماری و این ویروس، بیشتر مرتبط هست با كسانی كه بیمار زمینه ای دارند و كهنسال هستند؛ و باز این دغدغه بزرگ در ذهن كودكان ایجاد می شود كه اگر مامان بزرگ و بابابزرگ از بین بروند و دیگر نباشند چی؟
والدین اغلب حواسشان نیست كه در این بحران، این ترس وجود بچه ها را فرا می گیرد و خیلی از كودكان امكان دارد اصلاً در اینباره حرفی نزنند. خیلی خوشبخت هستیم اگر بچه های ما ترس هایشان را با ما در بین بگذارند و ما بتوانیم به آنها توضیح بدهیم. در نتیجه لازم است كه حتما والدین در این گونه موارد با كودكان حرف بزنند و یك توضیح درست، صادقانه، منطقی و علمی (در حد سن كودك) در باب چرایی اتفاقات در اختیار او بگذارند و راه های مراقبت را با كودك مرور كنند، برای این كه گرفتار اضطراب نشوند.
كودكان را در آغوش بگیریم
این متخصص كودك، در ادامه و در اشاره به یكی از تصورات غلط این روزها بیان داشت: یك تصور غلط دیگر وجود دارد كه چون گفته می شود كه همدیگر را بغل و یا روبوسی نكنید، ما فكر می نماییم كه كودكانمان را هم نباید بغل نماییم. در صورتیكه آنها اتفاقاً به تماس فیزیكی ما ( بخصوص وقتی كه مضطرب هستند و نگران می شوند) نیاز دارند. وقتی پدر و مادر در یك خانه زندگی می كنند، اگر یكی از آنها ناقل باشند، این بیماری منتقل می شود و خیلی ارتباطی به بغل كردن و تماس ندارند. در نتیجه بسیار لازم است كه مخصوصاً مادران، حتما كودكانشان را در آغوش بگیرند و ببوسند و به آنها اطمینان بدهند كه نگران نباش ما هستیم، مراقبت تو هستیم و قرار نیست اتفاق خاصی برای ما بیفتد.
وی اضافه كرد: زمانی هست كه كودك یك سری اطلاعات دارد و با شما در بین می گذارد، مثلا درباره كرونا و چیزهایی كه در یك فیلم یا تلویزیون دیده است، سوال می پرسد، در اینجا نیاز است كه مبحث را تشریح كنید و نه انكار. این روزها كلیپ ها و انیمیشن های زیادی در فضای مجازی رد و بد می شود و از راه این كلیپ ها و نشان دادن یكی از آنها به كودكان، می توانیم با زبان خودشان به آنها توضیح بدهیم كه این یك بیماری و ویروس می باشد كه وقتی وارد بدن ما می شود و سربازهای بدن ما هستند را ضعیف می كند؛ ما باید گلبول های سفید را قوی نماییم، مثلاً با خوردن بیشتر بعضی غذاها و ویتامین هایی كه سربازهای بدن ما قوی شوند و بتوانند در مقابل ویروس مقابله كنند.
بعد شروع نماییم و نكات بهداشتی را با آنها مرور نماییم كه لازم است این گونه دستانمان را بشوریم یا این گونه مراقب باشیم و اینها را در چارچوب توضیح به آنها عرضه دهیم. كاری كه پدر و مادرها بسیار انجام می دهند، این است كه وقتی جایی می روند و كاری می كنند با تحكم و لحنی حاكی از استرس و اضطراب با فرزندانشان حرف می زنند كه دستت را بشور و الكل بزن یا مراقب باش و... ترجمه این جملاتی كه دائم از جانب والدین به فرزندانشان منتقل می شود، این است كه ببین من نمی توانم به قدری كافی از تو مراقبت كنم و دنیا بسیار جای ناامنی است؛ پس لازم است كه من این نگرانی را به تو منتقل كنم و این تو هستی كه باید از خودت مراقبت كنی. بسیار باید مراقب این لحن باشیم كه حالت تحكم به خود نگیرد.
احساسات كودكان را انكار نكنیم
این روانشناس كودك در توضیح نوع مواجهه درست با ترس های كودكان خاطرنشان كرد: چالش دیگری كه این روزها بسیار كودكان را درگیر كرده، ندیدن عزیزانشان است؛ ندیدن پدربزرگ و مادربزرگ، دوستان مدرسه، مهدكودك و مدرسه نرفتن و ندیدن معلم های كلاس های مختلف كه به شكلی سرگرمشان می كردند؛ و این ندیدن سبب ایجاد نگرانی می شود كه چه شد كه همه چیز این گونه تعطیل شد و ما بدین سان خانه نشین شدیم؟ لازم است تدابیری اندیشه شود كه حالا چطور می توانیم دوست داشتن ها و محبت هایمان را باز هم به آدم های دیگر نشان بدهیم؟ و به آنها بگوییم كه ما هنوز به یاد و به فكرشان هستیم؟ این مورد با یك همفكری و خلاقیت شكل می گیرد كه مثلاً برایشان نقاشی بكشیم، سلفی بگیریم و در فضای مجازی منتشر كنیم؛ و یا تماس تصویری بگیریم و از هرجایی كه هستیم با هم حرف بزنیم تا بتوانیم از این شرایط عبور كرده و باردیگر به نزد آنها برویم و ببینیمشان.
وی اضافه كرد: احساسات بچه ها را انكار نكنیم یعنی ترس هایشان را ببینیم و تأیید كنیم؛ مثلاً وقتی كودك می گوید من می ترسم كه مریض بشوم، نگوییم كه ترس ندارد، بگوییم بله من هم مانند تو خیلی از اوقات می ترسم اما با خودم فكر كرده ام كه به جای ترسیدن، می توانم به شكلی خودم را سرگرم كنم كه حواسم پرت بشود. مثلاً من هم خیلی ناراحتم كه مادربزرگ را خیلی وقت است كه ندیده ایم ولی نشستم و فكر كردم و دیدم كه می توانیم به آنها زنگ بزنیم، برایشان نامه بنویسم یا نقاشی بكشیم و بفرستیم كه یادشان بیاندازیم كه هنوز دوستشان داریم.
وضعیت جسمانی كودكان را فرموش نكنیم
ودودی خاطر نشان ساخت: مبحث دیگر این است كه بچه ها دائم در خانه هستند و فعالیت بدنی شان كم شده است. این سبب می شود كه در این روزهای قرنطینه و خانه نشینی، ضعف عضلات پیدا كنند و امكان دارد این دوران بدل به سبك زندگی شان شود؛ یعنی شب دیر خوابیدن، بامداد دیر بیدار شدن، دائم جلوی تلویزیون و یا با تبلت و گوشی مشغول بودن. به علاوه پس از این دوره، اگر مدرسه باز شود دوران كوتاهی خواهد بود و ما به تعطیلات تابستان می خوریم، یعنی مجموع این زمان ها دوره ای تقریباً شش ماهه می شود كه بچه ها بیشتر تعطیل هستند و از روال عادی منظم روزانه شان خارج می شوند؛ این مورد سبب می شود كه سبك زندگی شان تغییر پیدا كند، در نتیجه چالش بزرگی خواهد بود.
وی اضافه كرد: خواهشم از والدین این است كه در این دوران، مانند دوران های دیگر، این سختی را به خودشان بدهند و نظم و روال خانه را نگه دارند. چون اگر كودك در یك نظم ثابت زندگی كند، حال بهتری خواهد داشت و از استرس هایش كم می كند؛ كودكان اگر بامداد زود بیدار شوند، شب هم می توانند بموقع بخوابند و لازم نیست كه حتما روال و روتین زندگی را به خاطر تعطیلات عوض كنید.
«والدینی هم هستند كه خودشان به شدت مضطرب اند و دست خودشان نیست و ناخودآگاه در حال انتقال این اضطراب به فرزندانشان هستند. این والدین باید آگاه باشند كه اگر خودشان از اضطراب و استرس زیادی رنج می برند، حتما لازم است كه در ابتدا فكری به حال استرس های خودشان كنند. بهترین كار این است كه اگر نمی توانند از طریق های متدوال و معمولی كه گفته می شود، استفاده كنند، حتما با یك درمانگر ارتباط گرفته و از راه مشاوره آنلاین طی جلساتی، بتوانند اضطرابشان را ریشه یابی كرده و آنرا كترل كنند».
ودودی تصریح كرد: متاسفانه در فضای مجازی بسیار می بینیم كه ولع عجیبی برای منتشر كردن اخباری كه به هر طریقی به آن دسترسی داریم، وجود دارد. درحالی كه لازیم است كه حتما اخبار را بسنجیم و سپس در اختیار دیگران قرار دهیم؛ چون خود این منتشر كردن اخبار كذب و راهكارهای گاها نادرستی كه این روزها عرضه می دهند، می تواند سبب بالارفتن هم اضطراب خودمان و هم اطرافیانمان باشد.
پویشِ اجتماعی «سهم من در كرونا»
این روانشناس كودك در پایان و در تصریح نقش خویش در شرایط بحرانی امروز بیان داشت: تمامی روانشناسان و روان درمانگرها، بعد از پزشكان و پرستاران، در این روزها وظیفه سنگنی بر دوش دارند كه بتوانند كاری برای مردمشان انجام دهند؛ و آن این است كه راهزن امید برای مردم نباشند بلكه منعكس كننده حال خوبی باشند كه می توانیم از این روزها داشته باشیم.
من بعنوان یك روانشناس، صفحه ای در فضای مجازی (اینستاگرام) دارم كه تلاش می كنم این روزها از حال و هوای در خانه ماندن و بازی های ساده ای كه می شود در خانه برای بچه ها ایجاد كرد و وقتشان را پر كرد حرف بزنم؛ از راهكارهایی كه در فضای مجازی می شود برای كاهش استرس انجام داد، بگویم؛ تاجایی كه بشود لایوهای زنده و پرسش و پاسخ به سؤالات والدین كه این روزها با آن درگیر هستند را پاسخ می دهم؛ و در نهایت از منابع علمی استفاده می كنم كه بتوانم كمكی به حال این روزها و حال بچه های سرزمینمان كرده باشم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب