گزارش‌های اخیر از کلینیک‌های تخصصی پوست و پزشکی ورزشی نشان می‌دهد که انتخاب نامناسب زیرپوش، در بروز مشکلات پوستی، افت عملکرد بدنی و حتی نارضایتی از تمرین نقش مهمی ایفا می‌کند.
در حالی‌که بازار پوشاک ورزشی هر سال شاهد رشد چشمگیری در بخش کفش‌ها، شلوارک‌ها و تاپ‌های تخصصی است، یکی از کلیدی‌ترین اقلام مورد استفاده ورزشکاران به‌طرز عجیبی از توجه عمومی دور مانده است: زیرپوش ورزشی. گزارش‌های اخیر از کلینیک‌های تخصصی پوست و پزشکی ورزشی نشان می‌دهد که انتخاب نامناسب زیرپوش، در بروز مشکلات پوستی، افت عملکرد بدنی و حتی نارضایتی از تمرین نقش مهمی ایفا می‌کند.
داده‌های آماری چه می‌گویند؟
بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۳ توسط «انجمن پزشکی ورزشی اروپا» انجام شد، نزدیک به ۳۷٪ از ورزشکاران حرفه‌ای حداقل یک‌بار دچار حساسیت پوستی ناشی از لباس زیر نامناسب شده‌اند. این رقم در میان ورزشکاران آماتور به ۵۸٪ می‌رسد. همچنین ۲۲٪ از این افراد، تمرین را به دلیل احساس ناراحتی یا سایش پوست در ناحیه تماس زیرپوش ترک کرده‌اند.
پارچه و فناوری؛ فاکتورهای مغفول‌مانده
تحلیل کارشناسان صنعت پوشاک ورزشی نشان می‌دهد که هنوز بسیاری از تولیدکنندگان در ایران از الیاف سنتی نظیر پنبه یا پلی‌استر ساده برای تولید زیرپوش استفاده می‌کنند؛ این در حالی است که برندهای پیشرو جهانی از فناوری‌های moisture-wicking، پارچه‌های ضدباکتری، دوخت‌های بدون درز (seamless) و طراحی ارگونومیک بهره می‌برند.
دکتر نسترن محمودی، متخصص فیزیولوژی ورزشی، در گفت‌وگو با ما تأکید می‌کند:
«زیرپوش ورزشی باید نه‌تنها خشک بماند، بلکه دمای بدن را نیز تنظیم کند. استفاده از پارچه‌هایی که تهویه ندارند، منجر به افزایش دمای مرکزی بدن و خستگی زودرس می‌شود.»
بررسی برندهای ایرانی؛ گامی به‌سوی استانداردهای جهانی؟
در سال‌های اخیر، برندهایی نظیر نیکتاش با تمرکز بر طراحی تخصصی لباس زیر مردانه، تلاش کرده‌اند زیرپوش‌هایی متناسب با نیازهای ورزشی طراحی کنند. این برند با استفاده از ترکیب نخ پنبه و الیاف الاستین، پارچه‌هایی با قابلیت جذب عرق بالا و ساختار بدون اصطکاک تولید می‌کند.
مهدی شجاعی، مدیر تولید یکی از برندهای داخلی، می‌گوید:
«ما در حال بررسی فناوری‌های تنفس‌پذیر وارداتی هستیم، اما متأسفانه محدودیت در تأمین پارچه‌های تکنولوژیک و بالا بودن هزینه‌ها، تولید زیرپوش کاملاً ورزشی را دشوار کرده است.»
ورزشکاران چه می‌خواهند؟
در نظرسنجی‌ای که بین ۵۰۰ ورزشکار در رشته‌های مختلف انجام شد، این سه ویژگی به عنوان اولویت‌های اصلی در انتخاب زیرپوش ورزشی عنوان شدند:
۱. سبکی و خشک‌ماندن در طول تمرین
۲. عدم ایجاد سایش و حساسیت پوستی
۳. پشتیبانی مناسب از عضلات و فیت بودن با بدن
در مقابل، مهم‌ترین دلیل نارضایتی از زیرپوش‌های رایج، عرق‌کردن بیش از حد و ایجاد بوی نامطبوع اعلام شد.
آینده‌ای که باید بازطراحی شود
صنعت پوشاک ورزشی ایران در حال رشد است، اما نادیده‌گرفتن لباس‌های زیر، می‌تواند عملکرد ورزشکاران را محدود کند و حتی آن‌ها را در معرض آسیب قرار دهد. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که سیاست‌های حمایتی در حوزه تولید پارچه‌های فنی و بومی‌سازی تکنولوژی‌های نساجی می‌تواند زمینه‌ساز رشد این بخش مهم و فراموش‌شده شود.
در نهایت، اگر ورزشکاران حرفه‌ای یا حتی ورزشکاران روزمره بخواهند از تمرینات خود بیشترین بهره را ببرند، لازم است انتخاب زیرپوش ورزشی را به یک تصمیم تخصصی تبدیل کنند، نه انتخابی ساده و روزمره.