گزارش،
کتاب صوتی آری یا خیر؟
به گزارش لباس دونی، خوزستان کتاب صوتی در ایران اولین بار با ابداع دکتر جواد شکلات خور که نابینا بود در پاسخ به نیاز نابینایان عرضه شد؛ اتفاقی که به سرعت به علت جذابیت مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت.
به گزارش لباس دونی به نقل از ایسنا، اما امروزه کتاب صوتی پیشنهاد بسیار خوبی است برای کسانی که کتاب را دوست دارند، می خواهند و می طلبند ولی زمان و شرایط خواندنش را ندارند. مخاطبان کتاب های صوتی معمولاً طیفی از جامعه اند که کتاب خواندن را به هر علت نمی توانند یا نمی خواهند در اولویت زندگی خود قرار دهند. این جماعت بعد از شنیدن کتاب صوتی، کتاب را می یابند، کتاب را می نوشند و کتاب را می زی اند.
با اینکه کتاب های صوتی مدت هاست که توسط خیلی از افراد جامعه مورد استفاده قرار می گیرد همچنان برای بعضی از افراد کتابخوان قهار و حرفه ای این نوع کتابخوانی جذابیت چندانی ندارد و آنرا جایگزین قاطعی برای کتاب کاغذی نمی دانند چنانکه متفق القول می گویند تورق کتاب، بوی کتاب، سطور کتاب و حس کتاب جایگزین ندارد و نیابد.
نکته مهم این که چه در ادبیات دلبر ایران و چه در ادبیات فاخر جهان، تولید کتاب صوتی باید همواره مصروف رعایت امانت شود؛ امانتی از صاحب یا صاحبان اثر.
اما سؤالی که اینروزها و با فراگیر شدن کتاب های صوتی در بین کتابخوانان مطرح می شود اینست که آیا کتاب صوتی می تواند در ترویج فرهنگ کتابخوانی نقشی داشته باشد؟
پیشتر پدیده کتاب صوتی را در گزارشی با عنوان «با چشم های بسته کتاب بخوانید!» از منظر مخاطبان مورد بررسی قرار دادیم و این دفعه باتوجه به اهمیت مبحث و جایگاه رو به رشد این نوع از کتابخوانی به سراغ تنی چند از اهل قلم مخالف و موافق کتاب های صوتی رفتیم و نظرات آنها را درباب نقش این پدیده در ترویج فرهنگ کتابخوانی جویا شده ایم.
گوش دادن به کتاب صوتی جزو فرایند کتابخوانی نیست
محمدحسین حکمت فر، نویسنده و محقق ادبی معتقد است: گوش دادن کتاب های صوتی را نمی توان به عنوان فرایند کتابخوانی در نظر گرفت.
وی اشاره کرد: تفاوت اساسی میان خواندن کتاب و گوش دادن به آن وجود دارد چونکه کتاب های صوتی همانند روخوانی کتاب اجازه فکر کردن که لازمه تفکر انتقادی و خلاق است را به مخاطب نمی دهد.
این نویسنده و منتقد ادبی با این باور که کتاب های چاپی می توانند دانش را گسترش دهند و حافظه را تقویت نمایند توضیح داد: خواندن کتاب های چاپی برمبنای بها دادن به تفکر انتقادی، توانایی تحلیل و آزاد گذاشتن خواننده برای درک و فهم پژوهش است.
حکمت فر با اشاره به اینکه کتاب صوتی پدیده ای است که موازی با سایر پیشرفت های ما در حوزه های مختلف به وجود آمده است، اشاره کرد: کتاب های کاغذی پرارزش بسیاری در سرتاسر جهان وجود دارند که فقط خاک می خورند. بدین سبب با این همه کتاب نخوانده از گذشتگان معتقدم انتخاب کتاب های چاپ شده برای تبدیل به فرمت صوتی درست نیست.
کتاب صوتی همسو با زندگی شتاب زده امروز عمل می کند
همچنین مهسا دهقانی پور، داستان نویس با اشاره به این که کتاب صوتی یک پدیده نوپاست که همسو و همراه با زندگی شتاب زده امروزی عمل می کند اضافه کرد: با آنکه زمان زیادی از پیدایش آن نمی گذرد اما توانسته مخاطبان خیلی از میان اقشار مختلف و سلیقه های متعدد پیدا کند.
او با اشاره به این که خیلی از ناشران با جریان تبدیل کتاب کاغذی به صوتی همسو شده اند اضافه کرد: در صورتیکه بعضی از نشرها این جریان را پذیرفته اند، برخی دیگر به عبارتی بسیار گارد دارند و از همسو شدن با این جریان ممانعت می کنند.
وی معتقد است: حتی اگر کتاب صوتی را نشانه ای برای مرگ کتاب کاغذی ببینیم نمی توان تأثیر آن در افزایش مطالعه را نادیده گرفت.
این داستان نویس با تأکید بر این که خوانشگر کتاب باید بتواند مخاطب کتاب را تشخیص دهد و طبق سلیقه مخاطب کتاب بخواند اضافه کرد: توجه به این مساله منجر به جذب مخاطب و موفقیت اثر صوتی ارائه شده می شود.
کتاب های صوتی تاثیرگذاری کتاب های کاغذی را ندارند
در ادامه آرش آذرپناه، داستان نویس با تاکید بر این که کتاب های الکترونیکی و صوتی به هیچ عنوان تاثیرگذاری کتاب های کاغذی را ندارند اضافه کرد: بدین سبب گوش فرادادن به کتاب های صوتی مطالعه به حساب نمی آید.
به باور وی: استماع کتاب صوتی برای افرادی که هدف نویسندگی دارند نادرست است اما در مقابل اگر فردی کتاب صوتی را فقط برای کسب اطلاعات تاریخی، جامعه شناسی و... گوش دهد مناسب می باشد.
او با اعلان اینکه یک وجه مهم مطالعه آشنایی با کلمه است اظهار داشت: برپایه آشنایی بنده با اصول داستان نویسی معتقدم افرادی که کتاب صوتی گوش می دهند در مقابل کسانی که از روی کتاب روخوانی می کنند تفاوت شاخصی دارند.
آذرپناه با تأکید بر این که تبدیل کتاب های کاغذی به صوتی برای کارهای فاخر و جدی ادبیات به هیچ وجه درست نیست و بی فایده است اظهار داشت: به عنوان مثال تبدیل تاریخ بیهقی به فایل صوتی محال است چونکه مشاهده کلمات و ساختار کلی این کتاب لازم است.
کتاب صوتی سرانه مطالعه را بالا می برد
همچنین فرامرز سنجری، مدرس مراکز استعدادهای درخشان اهواز با اشاره به پیشرفت و فناوری های جدیدی که در سرتاسر دنیا پدید آمده اظهار داشت: در حقیقت فقط شکل مطالعه از کتاب کاغذی به کتاب الکترونیکی و صوتی تغییر کرده و میتوان شکل جدید مطالعه را جزوی از سرانه مطالعه دانست.
وی معتقد است: پدیده کتاب صوتی که در تمام کشورها روزبه روز درحال گسترش است در ایران هم رواج پیدا کرده؛ چنان که امروزه می تواند بخشی از سرانه مطالعه جامعه را تأمین کند.
او با اشاره به اینکه شرکت هایی در حوزه تولید کتاب های صوتی در سرتاسر جهان به وجود آمده که کار اصلی آنها تولید کتاب صوتی به شکل تخصصی است اظهار داشت: در دنیای پیشرفت ها مقاومت در مقابل تغییر ممکن نیست. بدین سبب با هماهنگی به نحو مطلوبی از پیشرفت ها میتوان بهره برد.
این کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی با اشاره به اینکه هنر زندگی کردن هنر استفاده و راندمان از زمان است اظهار داشت: با توجه به این که بعضی از لذت مطالعه واقعی از راه کتاب کاغذی را با اینگونه مطالعه از دست می دهیم اما نمی توان منتظر فراهم شدن شرایط شد تا کتاب در دست بگیریم. از ین جهت، کتاب های صوتی جایگزین بسیار خوبی برای کتاب های کاغذی هستند.
کتاب های صوتی نمی توانند سبب ترویج کتابخوانی شوند
همچنین مهران بقایی، داستان نویس معتقد است: کتاب های صوتی نمی توانند سبب ترویج کتابخوانی شوند.
او افزود: حذف فرایند مواجه و انتخاب کتاب کاغذی و تبدیل شدن آن به کتاب الکترونیکی یا صوتی نادرست است.
این داستان نویس با اشاره به اینکه کتاب های صوتی در سالهای اخیر بسیار گسترش پیدا کرده اند اظهار داشت: همین مبحث فرایند خرید و تهیه کتاب را از جامعه حذف و نقش کتاب های چاپی را در جامعه کم رنگ می کند و این در حالیست که باید کتاب را به شکل قدیم خود در دست گرفت و مطالعه کرد.
بقایی با اشاره به اینکه نحوه ارتباط برقرار کردن با متن کتاب از راه شنوایی و بینایی متفاوت می باشد توضیح داد: امکان حواس پرتی هنگام گوش دادن فایل صوتی بسیار بالاتر از هنگام روخوانی است و همینطور امکان تداخل اطلاعات و خستگی ذهنی به سبب اینکه زمان استفاده از صوت برای مغز انسان مدت زمان محدودتری نسبت به مطالعه و روخوانی است بیشتر می شود.
برخی ناشران در ورود به حوزه نشر الکترونیک تردید دارند
همچنین علی اکبر رشیدی، ناشر و شاعر می گوید: ورود به حوزه نشر الکترونیک از جانب برخی ناشران همچنان دارای تردیدهایی است.
وی اشاره کرد: شاید به سبب اینکه هنوز جایگاه اصلی و واقعی کتاب های صوتی در میان مردم رواج پیدا نکرده است، سرمایه گذاری و رویکرد به سمت اینگونه کتاب ها دارای ریسک بالایی باشد.
وی معتقد است: کتاب های صوتی جایگزین خوبی برای کتاب های فیزیکی و کاغذی هستند. بدین سبب همین مبحث می تواند برای شروع کتابخوانی قشر جوان مفید و موثر باشد.
این ناشر افزود: به سبب در دسترس بودن بهتر و نبود احتیاج به حمل و نقل در اوقات مرده مثل رانندگی و یا زمان های انتظار، از کتاب های صوتی به نحو بسیار خوبی میتوان بهره برد.
سلبریتی بودن دلیلی برای خوانشگر کتاب بودن نیست
از طرفی آتوسا حصارکی، داستان نویس معتقد است: خوانشگران کتاب های صوتی باید با هر کاری که ارائه می دهند نظرسنجی کنند چونکه خیلی از خوانشگران اینگونه کتاب ها باید حذف شوند.
او با اشاره به این که لحن صدای خوانشگر کتاب صوتی بسیار اهمیت دارد اظهار داشت: بخصوص برای افرادی که کتابخوان هستند هنگام گوش دادن به اینگونه کتاب ها لحن و طریقه اجرای خوانشگر کتاب بسیار اهمیت دارد.
وی با تأکید بر این که سلبریتی بودن دلیلی برای خوانشگر کتاب شدن نیست اظهار داشت: به اعتقاد بنده این که هر سلبریتی مبادرت به خوانش کتاب کند اقدامی نادرست است.
این داستان نویس معتقد است: اگر این امکان به مخاطب کتاب صوتی داده شود که خواننده تصمیم بگیرد چه کسی خوانشگر کتاب باشد مخاطبان بیشتری به اینگونه کتاب ها جذب می شوند.
گزارش از فاطمه فریح زاده- خبرنگار ایسنا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب