نویسنده و مترجم:
ارتقای ادبیات کودک نیازمند رابطه درست مخاطب، نویسنده و ناشر است
به گزارش لباس دونی نویسنده کودک و نوجوان ارتقای ادبیات کودک را نیازمند عزم ملی دانست و اظهار داشت: تا آن زمان که نویسنده و ناشر و مخاطب کودک سه ضلع مثلث نتوانند راه ارتباطی پیدا کنند این روند مختل است.
به گزارش لباس دونی به نقل از ایرنا بر طبق دانشنامه بریتانیکا، ادبیات کودک به مجموعه ای از آثار مکتوب یا مصور اطلاق می شود که خلق شده اند تا برای کودکان سرگرم کننده و در عین حال آموزنده باشند. این نوع ادبی شامل طیف متنوعی از آثار است: از آثار کلاسیک ادبیات جهان، کتاب های مصور و داستان های ساده که بطور خاص برای کودکان نوشته شده اند تا قصه های پریان، لالایی ها، حکایت ها و دیگر داستان هایی که نسل به نسل بطور شفاهی منتقل شده اند.
ادبیات کودک نخستین بار در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی بعنوان یک گونه ادبی مستقل ظهور کرد و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به سبب انتشار خیلی از آثار کلاسیک در این ژانر، وارد عصر طلایی خود شد.
نقش ادبیات کودک به سبب توجه به ذوق و سطح رشد، پرورش فکر، تربیت و شخصیت کودک، در تعلیم، تربیت، پرورش و رشد اجتماعی غیرقابل انکار است، اهمیت ادبیات کودک در آنجاست که مسیر رشد و توسعه زبانی را برای کودکان هموار و آنها را به فعال کردن قوه تخیلشان تشویق می کند. دسترسی به آثار باکیفیت در این ژانر لازمه تشویق کودکان به مطالعه است، عادتی که می تواند تا بزرگسالی همراهشان بماند.
اهمیت این بخش از فرهنگ اجتماعی در ایران نیز به حدی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی بنابر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی هجدهمین روز تیرماه هر سال را بعنوان روز ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران ثبت کرده است.
ارتقای ادبیات کودک بی گمان در توسعه فرهنگی کشور نقش به سزایی دارد، بدین سبب کالبدشکافی این حوزه و توجه به نیازهای ارتقای آن می تواند از اولویت های سیاست های فرهنگی در زمینه دولتی و نهادها و ارکان خصوصی فعال این عرصه باشد.
آتوسا صالحی شاعر، نویسنده و مترجم کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ارتقای ادبیات کودک را نیازمند یک عزم ملی دانست و اظهار داشت: در حوزه خلق آثار قابل دفاع و باارزش و کیفی و متناسب با ذائقه مخاطب ارتباطی که بین نویسندگان کودک و مخاطب واقعی برقرار می شود خیلی مهمست چون این ارتباط موجب می شود نویسنده به دوران کودکی برگردد. تا آن زمان که نویسنده و ناشر و مخاطب کودک سه ضلع مثلث نتوانند راه ارتباطی پیدا کنند این روند مختل است.
وی اضافه کرد: ارتباطی که در مدارس بین نویسندگان و دانش آموزان برقرار می شود، در این میان نقش و اهمیت ویژه ای دارد، از طرف دیگر برنامه ریزی آموزش و پرورش نقشی اساسی دارد بطورمثال در کنار درس فارسی معرفی کتاب های ادبیات مهم استف و یا گنجاندن زنگی به نام کتابخوانی در مدارس می تواند راهکاری برای جذب و عادت کودکان به کتابخوانی شود. با این کار شاهد خواهیم بود کودک پس از فراغت تحصیل از دوران مدرسه گنجینه ای از کتاب های برتر ادبیات را خوانده است.
بازافرین قصه های شاهنامه به اهمیت شناخت از سلیقه و خواسته های مخاطب در بخش ارتباط با مخاطب کودک نیز اشاره نمود و افزود: اما در این عرصه فعلا فاصله وجود دارد و مخاطبان بنا بر این جذب آثار ترجمه می شوند، این نقطه ضعفی است که آموزش و پرورش باید فکر به حالش کند.
صالحی اظهار داشت: نوآوری هم دراین زمینه وجود ندارد، در آخر کتاب های دوران تحصیلی همچنان فهرست کتاب هایی را بعنوان منابع می بینیم که سال هاست بروزرسانی نشده است.
این نویسنده و مترجم کشور پرداختن به داستان های کهن فارسی و اسطوره های قدیمی فرهنگ ایران را نیز همچون کمبودهای فعلی حوزه ادبیات کودک برشمرد و اشاره کرد: بسیاری از نوجوانان ما اساطیر روم باستان را بیشتر از اسطوره های خودمان می شناسند.
شاعر دریای عزیز گفت: در کشورهای خارجی مشاهده می نماییم که اسطوره ای باستانی همچون روم باستان و یونان را در زمینه های مختلف تولیدی برای کودکان همچون ادبیات و یا بازی های کامپیوتری به کار می برند که موجب جذب مخاطبان بسیاری در سطح جهان شده و حتی کودکان خودمان مصرف کننده آنها هستند.
صالحی اظهار داشت: همچون کارهای فیلیپ پولمن و نیل گیمن که مخاطبان زیادی توانسته اند جذب کنند، اما ما در ادبیات خودمان غافلیم که اسطوره ها و قهرمانان باستانی مان چه انرژی در خود دارند که اگر به زبان امروزی برگردند می توانند مخاطب را با خود همراه کنند، با توجه به این ظرفیت متاسفانه بسیاری از نویسندگان تصور دارند این بازآفرینی ارزش کارشان را کم می کند چون کاملا تالیفی و اثر خودشان شمرده نمی شوند.
نویسنده مثل همه اما مثل هیچ کس افزود: نویسندگان ما بنا بر این ترجیح می دهند کمتر سراغ بازآفرینی بروند در حالی که ناشران هم به این آثار تمایل دارند و چون تعدادشان زیاد نیست مجبور می شوند به سراغ آثار زرد و نازلی بروند که در حد و اندازه ادبیات و فرهنگ ما نیست و این موجب می شود بین مخاطب و آثار فاصله ایجاد شود.
شاعر مجموعه دلم برای تو تنگ است باتوجه به اهمیت مقوله بازآفرینی اظهار داشت: در این عرصه البته تسلط نویسنده بسیار مهم می باشد، لازم است متن اصلی را بشناسد و در کنار آن باید به ادبیات امروز واقف باشد، به عبارتی می توان گفت بازآفرینی حتی از تالیف مشکل تر هست.
صالحی اظهار داشت: یک فاکتور که در ادبیات امروز دنیا مهمست نزدیک بودن به زندگی آدم هاست حتی در کارهای فانتزی، یعنی هر مخاطبی بتواند خودرا در جایگاه شخصیت داستان ببیند.
وی اضافه کرد: خیلی وقت ها از نویسندگان خارجی می شنویم تمایل دارند چگونگی زندگی مردم و نوجوانان ایران را ببینند اما چون بسیاری از داستان های تالیفی ما به سمت تعلیمی بودن هست و بعد اخلاقی و نتیجه گیری برایشان مهمست و خیلی از نویسنده ها از دوران کودکی خود الهام گرفته و آنرا روایت می کنند بنا بر این نمی گردد مخاطب امروز خودرا در آن جایگاه قرار دهد.
آتوسا صالحی شاعر، نویسنده و مترجم، خرداد سال ۱۳۵۱ درتهران به دنیا آمد. از صالحی تا حالا بیش از ۸۰ عنوان کتاب برای کودکان و نوجوانان انتشار یافته که از میان آنها می توان به آثاری چون حتی یک دقیقه کافی است (رمان نوجوان، کانون پرورش فکری)، دلم برای تو تنگ است (مجموعه شعر برای نوجوانان، نشر پیدایش)، ۳۵ کیلو امیدواری و کورالین (رمان نوجوان، ترجمه، نشر افق)، سیاوش و طوطی و سوداگر (بازآفرینی، کانون پرورش فکری)، مجموعه چهار جلدی نارگل (داستان کودک، انتشارات نردبان)، مثل همه اما مثل هیچ کس (رمان کودک، کانون پرورش فکری) و دریای عزیز (شعر به زبان ساده، نشر چشمه) اشاره نمود.
کتاب هایش جایزه هایی هم از جشنواره های مختلف گرفته اند؛ همچون منتخب کتابخانه مونیخ، جایزه پروین اعتصامی، کتاب تقدیری سال، جایزه بانوی فرهنگ، کتاب برگزیده شورای کتاب کودک و تندیس جعفر پایور برای بهترین بازآفرینی، لوح زرین جشنواره کتاب و مطبوعات کانون پرورش فکری و قلم بلورین جشنواره مطبوعات. او اکنون سرویراستار بخش کودک و نوجوان نشر افق است.
منبع: lebasdooni.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب