جواهری مطرح كرد؛
مصرف کالای فرهنگی تغذیه روانی نوجوانان است
به گزارش لباس دونی، یک روانشناس می گوید مصرف کالای فرهنگی در واقع نوعی تغذیه روانی است و همان گونه که والدین به تغذیه فیزیکی فرزندان خود اهمیت می دهند، باید به تغذیه روانی آنها هم توجه نمایند.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ زینب رازدشت: موضوعات در رابطه با کودک و نوجوان، همواره از مسائل مهمی است که مد نظر تصمیم گیران، تصمیم سازان و عاملهای مهم اجرایی امور در کشور بوده است. دست یابی به نتایج مختلف در حوزه های دارای اهمیتی هم چون کودک و نوجوان، نیازمند دسترسی به داده هایی است که بر مبنای جستجوهای پژوهشی در این حوزه صورت پذیرفته باشد. از همین روی، وجود موضوعات این چنینی در جامعه، لزوم وجود نهادهای پژوهشی را توجیه می کند.
اندیشکده امید، که در بستر مرکز امید (حوزه هنری کودک و نوجوان) تشکیل شده است. یکی از همین نهادهاست. به همین بهانه نشستی را بمناسبت فرارسیدن هفته نوجوان، با هدف بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی نوجوانان با حضور مجید مجیدی مدیر اندیشکده امید و عباس جواهری، دانش آموخته روانشناسی و از محققان این اندیشکده در خبرگزاری مهر برگزار کردیم.
آن چه در ادامه می آید، مشروح گزارش این نشست است؛
مجید مجیدی مدیر اندیشکده امید (حوزه هنری کودک و نوجوان)، اظهار داشت: خانواده فرهنگ و هنر امید، با هدف ایجاد فضایی برای رشد و شکوفایی نوجوانان، فعالیتهای متنوعی را در حوزه های مختلف همچون پژوهش، نوآوری و تولید محتوا انجام می دهد و ما در اندیشکده امید، به بررسی مسائل نوجوانان بعنوان یکی از ارکان این خانواده و عرضه راهکارهای مبتکرانه می پردازیم.
وی اضافه کرد: در این جلسه، تلاش بر آن است تا انواع چالش های پیش روی نوجوان، نقش رسانه ها در شکل گیری شخصیت نوجوان و راهکارهای استفاده از ظرفیتهای نوجوانان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. با هم به دنبال یافتن پاسخ این سوالات خواهیم بود و امیدواریم که این نشست، آغازگر همکاریهای گسترده تری در حوزه نوجوانان باشد.
مجیدی اظهار داشت: اندیشکده امید از نهادهای مهم و مؤثری است که با هدف تصمیم سازی برای نهادهای متولی فرهنگی در حوزه نوجوانی و در جهت مصرف آگاهانه و فعالانه نوجوانان، بعنوان یک مرکز پژوهشی نوآور در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می کند. ما با بهره گیری از روش های پژوهشی نوین و مشارکت فعال نوجوانان، تلاش می نماییم تا به درک عمیق تری از دنیای پیچیده آنها دست پیدا نماییم.
مدیر اندیشکده امید، روانشناسی نوجوانان، مصرف کالای فرهنگی پیرامون ادبیات، فیلم و سریال، انیمیشن، موسیقی و بازی را همچون مهم ترین حوزه های پژوهشی این اندیشکده برشمرد و اظهار داشت: پژوهش های این مرکز، به دنبال پاسخ به سوالاتی مانند چگونگی شکل گیری هویت نوجوانان در دنیای دیجیتال، تاثیر رسانه های اجتماعی بر رفتار نوجوانان، و راهکارهای ارتقای سلامت روان نوجوانان است. ما معتقدیم که با انجام پژوهش های کاربردی و عرضه پیشنهادات سیاستی مبتنی بر شواهد، می توانیم به تصمیم گیران کمک نماییم تا تصمیمات بهتری برای بهبود وضعیت نوجوانان اتخاذ کنند.
تمرکز اصلی، بر الگوهای مصرف فرهنگی نوجوانان
وی اضافه کرد: امروز، اندیشکده های دیگری هم وجود دارند که غالباً در حوزه های تعلیم و تربیت، انرژی، اقتصاد و صنایع خاص شکل می گیرند. برپایه رصد انجام شده، اندیشکده امید، تنها اندیشکده فعالی است که به صورت تخصصی در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می کند؛ چون که تمرکز اصلی ما بر روی الگوهای مصرف فرهنگی نوجوانان است و این موضوع، سؤالی است که امروزه خیلی از نهادها، سازمان ها، مدارس و خانواده ها با آن مواجهند.
این مقام مسئول اظهار داشت: مصرف کالای فرهنگی از اصطلاحاتی است که در سالهای اخیر وارد ادبیات پژوهشی شده است و این اصطلاح به تمام کالاهایی اطلاق می شود که برای فعالیتهای فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرند. موسیقی، ادبیات، کتاب، بازی های کامپیوتری، انیمیشن، فیلم، سریال و تئاتر همه و همه در این دسته قرار می گیرند و نوجوانان، به سبب فراغت بیشتر و احتیاج به سرگرمی، بیشترین میزان مصرف را در این عرصه ها دارند.
مجیدی اظهار داشت: آمارها نشان می دهند که نوجوانان ۱۵ تا ۲۵ ساله بیشترین میزان مطالعه کتاب های غیر درسی را نسبت به سایر گروههای سنی دارند. اندیشکده امید با تعریف چهار مأموریت اصلی، یعنی آگاهی بخشی، روندپژوهی، ذائقه شناسی و تصمیم سازی، به دنبال ایجاد بسته های سیاستی به منظور تصمیم سازی در حوزه مصرف فرهنگی نوجوانان است و ما با بهره گیری از روش های پژوهشی نوین و داده های دقیق، به دنبال شناخت عمیق از الگوهای مصرف نوجوانان هستیم.
برخی از تصمیم گیران درک کافی از نیازها و علایق نوجوانان ندارند
وی پرسشنامه، مصاحبه، و تحلیل محتوا را همچون ابزارهای پژوهشی این اندیشکده برشمرد و اظهار داشت: هدف این مرکز از انجام این پژوهش ها، عرضه پیشنهاداتی به سیاست گذاران برای تدوین سیاست های فرهنگی متناسب با نیازهای نوجوانان و پشتیبانی از تولیدات فرهنگی با کیفیت است. متأسفانه، بعضی از تصمیم گیران و سیاستگذاران در حوزه نوجوان، از درک کافی از نیازها و علایق آنها برخوردار نیستند.
مدیر اندیشکده امید، ضمن ابراز تأسف از این امر که با عنایت به تولیدات فرهنگی متنوع و جذاب برای نوجوانان در دیگر کشورها، تولیدات داخلی بعضاً پاسخگوی نیازهای این گروه سنی و نبوده و یا به درستی توزیع و معرفی نمی گردد، اظهار داشت: ما معتقدیم که نوجوانان باید بعنوان بازیگران اصلی در این فرآیند مشارکت داشته باشند و نظرات و پیشنهادات آنها باید در تصمیم گیری ها لحاظ شود.
داستان گویی قدرتمندترین ابزار برای ارتباط با نوجوانان است
مجیدی اظهار داشت: امروز برای همراه کردن مخاطب، یک محصول باید از کیفیت بالا برخوردار باشد و بتواند نیازهای او را برآورده کند. در حوزه کتاب، داستان گویی قدرتمندترین ابزار برای ارتباط با نوجوانان است و می تواند آنها را به دنیای کتاب ها بکشاندو یکی از علل پرطرفداری کتاب های ترجمه، شخصیت پردازی و عناصر داستانی قوی است، این در حالیست که در کتاب های تالیفی نوجوان در نسبت با فراوانی تولید آن، نوآوری و خلاقیت در انتخاب مبحث و یا شخصیت پردازی را ملاحظه نمی نماییم.
وی افزود: علل این مورد را میتوان در عوامل مختلفی همچون زبان پیچیده، موضوعات تکراری و عدم توجه کافی به عناصر جذاب داستان جستجو کرد. علاوه بر این، رسانه های اجتماعی هم نقش برجسته ی در معرفی کتاب ها به نوجوانان و شکل گیری ترجیحات آنها دارند. برای افزایش سرانه مطالعه در بین نوجوانان، باید به نیازها و علایق آنها توجه کرده و کتاب هایی تولید نماییم که بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند.
مجیدی اظهار داشت: دست یابی به این امر مستلزم شناخت عمیق از دنیای نوجوانان و استفاده از زبان ساده و روان، داستان های جذاب و موضوعات متنوع است. نخستین گام برای تأثیرگذاری بر رفتارهای فرهنگی نوجوانان، شناخت عمیق از نیازها، علایق و الگوهای مصرف آنها است و به این علت، ما در اندیشکده امید، بر روی آگاهی بخشی و ایجاد حساسیت نسبت به این مورد تمرکز کرده ایم چون که حساسیت آفرینی به ما کمک می نماید با درک بهتر شرایط موجود، مجموعه ها و نهادهای متولی همگرا شده و اقدامات مؤثر و هدفمندی را برای تغییر این شرایط طراحی نمایند.
مدیر اندیشکده امید اظهار داشت: مطالعه پژوهش های طولی و یا مطالعه تغییرات از مهم ترین راهبردهای کلیدی این اندیشکده است و این پژوهشها در یک دوره زمانی به آنان این امکان را می دهند تا تغییرات در رفتارها و الگوهای مصرف نوجوانان را در طول زمان بررسی نمایند. ما می توانیم بر طبق این یافته ها، برنامه های خویش را بروزرسانی کنیم؛ برای نمونه، با همکاری دکتر جواهری، روانشناس پژوهشی را شروع کرده ایم که حدود سه سال به طول انجامید.
وی افزود: این پژوهش تحت عنوان مرور نظام مند پژوهش های نوجوان و سلامت روان است. در وهله اول از پایگاه های علمی داخلی حدود ۳۰۰۰ مقاله با کلید واژه نوجوان استخراج شد و بعد از انجام بررسی های کارشناسی برپایه پروتکل ها و راهبردهای جستجو در نهایت حدود ۷۰۰ مقاله مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
جواهری: زمانیکه نوجوان احساس کند می تواند به والدین خود اعتماد کند و در رابطه با مسائل مختلف با آنها صحبت کند، کمتر در معرض صدمه های فضای مجازی قرار می گیرد مجیدی اظهار داشت: نتایج این پژوهشها نه تنها به محققان این اندیشکده کمک می نماید تا درک عمیق تری از نوجوانان پیدا کنند، بلکه این داده ها، به ما این امکان را می دهد تا برنامه های آموزشی و فرهنگی مؤثرتری را طراحی نماییم و همچنین، این نتایج می توانند بعنوان یک منبع معتبر برای سیاست گذاران، تصمیم گیران، محققان و اساتید مورد استفاده قرار گیرد.
این مقام مسئول اظهار داشت: مرکز امید، اعتقاد دارد گفتگو و مصاحبه پیرامون مصرف کالای فرهنگی با نوجوانان یکی از روش هایی که می تواند شناخت دقیق تر و عمیق تری از نوجوان را عرضه کند؛ دکتر عباس جواهری، از اعضای تیم محققان این اندیشکده، روانشناسی است که تحصیلات تکمیلی خویش را در آمریکا گذرانده و چند سالی است به ایران بازگشته و ضمن عضویت در هیأت علمی دانشگاه تهران، مشغول تدریس در دانشگاه، پژوهش پیرامون مسائل روانشناختی نوجوانان و درمانگری است.
وی ضمن ابراز خرسندی از این امر که با ایجاد این اندیشکده، گامی پرارزش و نظام مند در جهت شناسایی مقالات حوزه نوجوان برداشته شده است، اظهار داشت: با شناسایی حدود ۷۰۰ مقاله، حالا می توانیم به شکل نظام مند به بررسی و تحلیل این پژوهشها بپردازیم و خروجی این پژوهش می تواند برای فعالان، کنشگران، تصمیم گیران و سیاست گذاران بعنوان یک راهنمای روشن جهت بهبود وضعیت دانش آموزان و نوجوانان کشورمان عمل کند.
انتشار کتاب پژوهش های حوزه نوجوان با عنوان «نوجوان ایرانی»
در ادامه عباس جواهری از محققان اندیشکده امید اظهار داشت: امروز اندیشکده، پروژه مرور سیستماتیک مقالات در رابطه با نوجوان را شروع کرده و هم اکنون در مرحله ویراستاری نهایی این مجموعه است و نتیجه در چارچوب یک کتاب منتشر خواهد شد. این کتاب به ۹ فصل تقسیم شده است که هر فصل به یکی از محورهای صدمه شناسی نوجوان، سلامت جسمانی، بهزیستی دیجیتال، تربیت جنسی، توانمندسازی نوجوان، جامعه و نوجوان، خانواده و نوجوان، کرونا و نوجوان و مدرسه و نوجوان اختصاص دارد.
وی ضمن ابراز تأسف از این امر که بحران کرونا تاثیر قابل توجهی بر نوجوانان داشته است، اظهار داشت: به همین دلیل، بخشی مجزا در این مجموعه به بررسی این مورد اختصاص یافته است. علت اصلی انجام این پژوهش، احتیاج به بررسی جامع پژوهش های موجود در حوزه نوجوانان در کشور بود.
جواهری اظهار داشت: نوجوانان بعنوان سرمایه های اصلی کشور، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشند. آینده کشور در گرو شکوفایی و تربیت صحیح نوجوانان است و باید اظهار داشت که این پژوهش با هدف شناسایی فرصت ها و چالش های موجود در حوزه نوجوانان و عرضه راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت آنها انجام شده است.
این پژوهشگر اندیشکده امید اظهار داشت: عنوان این پژوهش «نوجوان ایرانی» انتخاب شده است که مبین پژوهش های انجام شده و ترسیم تصویر نوجوانان از منظر محققان و جامعه دانشگاهی است. نتایج این پژوهش بزودی در چارچوب کتابی منتشر خواهد شد.
بررسی ۷۰۰ مقاله در رابطه با نوجوانان از دهه ۷۰ تا خرداد ۱۴۰۲
این روانشناس فعال در حوزه کودک و نوجوان، ضمن اشاره به این نکته که حدود ۷۰۰ مقاله در رابطه با نوجوانان از دهه ۷۰ تا خرداد ۱۴۰۲ که در چارچوب نشریات علمی پژوهشی انتشار یافته اند، در این اندیشکده مورد بررسی قرار گرفته است، اظهار داشت: این پژوهش می تواند به محققان، اساتید و فعالان حوزه نوجوان کمک شایانی کند با شناخت دقیق تر از وضع موجود، پژوهش های آتی را در جهت پاسخ به نیازها و مسائل دوره نوجوانی انجام دهند.
جواهری عرضه یک نمای کلی از پژوهش های انجام شده در حوزه نوجوانان در کشور را یکی از دستاوردهای مهم این پژوهش، دانست و اضافه کرد: این نمای کلی کمک می نماید تا نقاط قوت و ضعف پژوهش های گذشته را شناسایی کرده و نیازهای پژوهشی آینده را بهتر درک کنند. این پژوهش می تواند به سیاست گذاران کمک نماید تا تصمیمات بهتر و کارآمدتری برای بهبود وضعیت نوجوانان اتخاذ کنند.
وی اضافه کرد: مسائلی که نوجوانان امروز با آن دست وپنجه نرم می کنند، مسائلی پیچیده و چند وجهی است و این مسائل، به ندرت در محدوده یک رشته علمی خاص قرار می گیرند. برای نمونه، مسأله مصرف کالای فرهنگی توسط نوجوانان، هم جنبه های روان شناختی دارد (مانند تاثیر بر سلامت روان)، هم جنبه های اجتماعی (مانند تاثیر همسالان) و هم جنبه های فرهنگی (مانند ارزش های حاکم بر جامعه).
این روانشناس اظهار داشت: ماهیت بین رشته ای این مسائل یکی از علل عدم تطابق بین پژوهشها و حقیقت زندگی نوجوانان است. بعبارت دیگر، برای درک کامل مشکلات نوجوانان، احتیاج به نگاهی جامع و تلفیقی از رشته های مختلف مانند روانشناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی، و حتی فناوری اطلاعات است؛ اما اغلب پژوهشها در یک رشته خاص متمرکز می شوند و به این علت، نمی توانند تصویر کاملی از مشکلات نوجوانان عرضه کنند.
این پژوهشگر حوزه نوجوانان اظهار داشت: چند رشته ای بودن مسائل نوجوانان نیازمند نگاهی چند رشته ای در پژوهش است و محققان مختلف باید با همکاری یکدیگر به بررسی این مسائل بپردازند و از دانش و ابزارهای رشته های مختلف بهره گیرند. این امر بخصوص در مورد موضوع هایی مانند تاثیر فناوری بر نوجوانان اهمیت دارد، چونکه نوجوانان در دنیایی زندگی می کنند که فناوری نقش بسیار پررنگی در آن ایفا می کند.
وی ضمن ابراز تأسف از این امر که امروز، پژوهش های موجود در حوزه نوجوانان اغلب تصویری ناقص و جزئی از حقیقت زندگی نوجوانان عرضه می دهند، اضافه کرد: برای بهبود این وضعیت، احتیاج به سرمایه گذاری بیشتر در پژوهش های بین رشته ای و همینطور ایجاد همکاری بیشتر بین محققان مختلف است.
جواهری، ضمن ابراز امیدواری در این حوزه که این کتاب بتواند به پر کردن خلاهای پژوهشی در حوزه نوجوانان کمک نماید، افزود: برای تحقق این هدف، نیازمند همکاری و هم افزایی بین محققان این حوزه هستیم و معتقدیم که با همکاری یکدیگر می توانیم به درک بهتر چالش ها و فرصت های پیش روی نوجوانان دست پیدا کنیم و راهکارهای مناسبی برای آنها عرضه دهیم.
وی با تاکید بر این امر که حوزه تخصصی او تدریس و پژوهش است، اظهار داشت: به جرأت می توانم بگویم که در این حوزه با چالش های جدی مواجه هستیم. یک سوال مهم در این حوزه مطرح می شود و آن هم اینست که منظور از «کاربرد» در هر بستری چیست؟ بعنوان مثال، در حوزه درمان و روان درمانی، هدف از کاربرد یک روش درمانی، حل مشکل بیمار است. اما در حوزه های دیگر، امکان دارد مفهوم کاربرد متفاوت باشد.
جواهری اظهار داشت: باید به این نکته توجه کرد که مفهوم کاربرد در هر زمینه و با عنایت به هدف آن متفاوت می باشد، بعنوان مثال، کاربرد یک نرم افزار آموزشی، تسهیل فرآیند یادگیری است، یا کاربرد یک سیاست گذاری جدید، بهبود وضعیت اجتماعی یک گروه خاص است. بنابراین، برای تعیین کاربرد یک پژوهش یا یک برنامه، باید ابتدا هدف آنرا مشخص نماییم.
این روانشناس حوزه کودک و نوجوان، با اذعان به این که کاربرد این کتاب در حوزه نوجوانان بسیار متنوع است، اظهار داشت: هدف اصلی این کتاب، عرضه یک تصویر کلی از پژوهش های انجام شده در سالهای اخیر و ترسیم مسیری روشن برای پژوهش های آتی بوده است و باید اظهار داشت که بعبارت دیگر، این پژوهش مانند یک نقشه راه عمل می کند و به ما نشان داده است که در حوزه نوجوانان، چه پژوهش هایی انجام شده، چه خلاهایی وجود دارد و در آینده به چه پژوهش هایی نیاز داریم.
وی راهبری پژوهش های آینده را از مهم ترین کاربردهای این پژوهش دانست و اظهار داشت: با مطالعه این پژوهش، محققان می توانند حوزه هایی را که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، شناسایی کنند و پژوهش های خویش را در آن جهت متمرکز کنند. این پژوهش می تواند به محققان کمک نماید تا از تکرار پژوهش های قبلی جلوگیری نمایند و منابع خویش را به شکل مؤثرتر به کار گیرند.
جواهری اظهار داشت: این کتاب علاوه بر شناسایی خلاهای پژوهشی، نشان داده است که کدام راهکار ها و روش ها برای مقابله با مشکلات نوجوانان مؤثرتر هستند. بعنوان مثال، این کتاب امکان دارد به ما بگوید که درمان یک اختلال خاص در نوجوانان، بوسیله ی یک پروتکل خاص تجربه شده است و می تواند راهنمای مشاوران و روانشناسان باشد؛ همینطور میتوان به برنامه های آموزشی ای که به بهبود مهارت های دیجیتال نوجوانان کمک می نماید، اطلاع یافت.
این پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان اظهار داشت: این کتاب یک مرور کلی بر پژوهش های انجام شده است و وارد جزئیات نمی گردد. با این وجود، این کتاب می تواند بعنوان یک راهنمای اولیه برای والدین، معلمان، محققان و سیاست گذاران عمل کند و آنها را بسمت مطالعات دقیق تر هدایت کند.
مجیدی: آمارها نشان می دهند که نوجوانان ۱۵ تا ۲۵ ساله بیشترین میزان مطالعه کتاب های غیر درسی را نسبت به سایر گروههای سنی دارند. اندیشکده امید با تعریف چهار مأموریت اصلی، یعنی آگاهی بخشی، روندپژوهی، ذائقه شناسی و تصمیم سازی، به دنبال ایجاد بسته های سیاستی به منظور تصمیم سازی در حوزه مصرف فرهنگی نوجوانان است جواهری، عرضه یک نقشه راه برای پژوهش های آینده و همینطور عرضه راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت نوجوانان را از مهم ترین کاربردهای این کتاب، است، اظهار داشت: با مطالعه این کتاب، می توانیم به سوالاتی مانند «کدام مشکلات نوجوانان بیشترین اهمیت را دارند؟» و «چگونه می توانیم به بهترین نحو به نوجوانان کمک کنیم؟» پاسخ دهیم و با این وجود، باید توجه داشت که این کتاب به تنهایی نمی تواند تمام پاسخ ها را به سوالات ما بدهد، چون که برای درک عمیق تر مشکلات نوجوانان و عرضه راهکارهای موثر، احتیاج به پژوهش های بیشتر و تخصصی تر داریم.
وی اضافه کرد: مسائل در رابطه با نوجوانان، همچون سلامت جسمانی و روانی، خانواده، مدرسه، و توانمندسازی، را همچون مسائلی برشمرده که همگی از اهمیت یکسانی برخوردار می باشند. با این وجود، در سالهای اخیر، بحث بهزیستی دیجیتال نوجوانان بعنوان یک مبحث کلیدی مطرح گردیده است.
جواهری اظهار داشت: هنگامی که از مصرف کالای فرهنگی صحبت می نماییم، در واقع به شکلی تغذیه روانی اشاره داریم. همان گونه که والدین به تغذیه فیزیکی فرزندان خود اهمیت می دهند و می کوشند آنها را با غذاهای سالم تغذیه کنند، باید به تغذیه روانی آنها هم توجه نمایند.
این پژوهشگر اندیشکده امید اظهار داشت: آن چه نوجوانان می بینند، می خوانند و گوش می دهند، به صورت مستقیم بر سلامت روان، روابط اجتماعی و شکل گیری ارزش ها و باورهای آنها تاثیر می گذارد. بعبارت دیگر، همان گونه که تغذیه ناسالم می تواند به بیماری های جسمی منجر شود، مصرف محتوای نامناسب هم می تواند به مشکلات روانی و اجتماعی در نوجوانان دامن بزند؛ بنابراین، توجه به بهزیستی دیجیتال نوجوانان به اندازه توجه به سلامت جسمانی آنها اهمیت دارد.
وی اضافه کرد: در گذشته، نظارت بر مصرف محتوای فرهنگی توسط نوجوانان بسیار ساده تر بوده است. در گذشته، دامنه دسترسی به محتواها، محدودتر بود و والدین به سادگی می توانستند بر آن چه فرزندان شان می دیدند و می خواندند نظارت کنند، اما با ظهور تکنولوژیهای جدید مانند اینترنت و افزایش سرعت تولید و انتشار محتوا، این نظارت بسیار دشوار شده است.
جواهری اظهار داشت: حالا، هر فردی در هر کجای دنیا می تواند به سادگی محتوا تولید نماید و آنرا در فضای مجازی منتشر کند. این امر سبب شده است که نوجوانان به حجم عظیمی از محتوا باکیفیت های مختلف دسترسی داشته باشند و والدین قادر به کنترل کامل این دسترسی نباشند و باید پذیرفت که کمبود سواد رسانه ای در والدین و نوجوانان هم بر پیچیدگی این مسأله افزوده است.
این پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان اظهار داشت: امروزه، خیلی از خانواده ها با چالش های جدی در زمینه بهزیستی دیجیتال فرزندان خود مواجهند. امروزه، کودکان از سنین خیلی کم با تلفن همراه آشنا می شوند و به مرور زمان به آن وابسته می شوند و والدین هم اغلب نمی دانند چگونه می توانند استفاده فرزندان خود از فضای مجازی را مدیریت کنند حال ان که این وضعیت، سلامت روان، روابط اجتماعی و حتی عملکرد تحصیلی نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد.
نوجوانی که ارتباط خوبی با والدین دارد، از خیلی از صدمه ها در امان است
وی اضافه کرد: امروز، بهزیستی دیجیتال نوجوانان، تأثیری عمیق بر ابعاد مختلف زندگی آنها همچون سلامت روان، روابط اجتماعی و تحصیلی دارد. دسترسی گسترده به اطلاعات از راه تلفن همراه، کامپیوتر و رسانه های اجتماعی، فرصت های بی نظیری را برای نوجوانان فراهم می کند؛ با این وجود، باید پذیرفت که استفاده نادرست از این فنآوری ها می تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد.
جواهری اظهار داشت: والدین و مربیان همچون مهم ترین اشخاصی هستند که نقش مهمی در ارتقای بهزیستی دیجیتال نوجوانان ایفا می کنند و ایجاد یک گفتگوی باز و صادقانه با نوجوانان در رابطه با استفاده از فضای مجازی، آموزش مهارت های لازم جهت استفاده ایمن و آگاهانه از این فضا و همینطور نظارت منطقی بر فعالیتهای آنلاین آنها، همچون اقداماتی است که می تواند به بهبود وضعیت کمک نماید. این ها موضوع هایی هستند که هر یک به نوبه خود حائز اهمیت اند، اما در کنار آنها، شاید مهم ترین عامل، ارتباط والدین با نوجوان و برقراری ارتباط های خانوادگی سالم، گرم و سازنده باشد و یا بعبارت دیگر، نوجوانی که ارتباط خوبی با والدین خود دارد، از خیلی از صدمه ها در امان خواهد ماند. مسئولیت برقراری این ارتباط خوب، به طور عمده بر عهده والدین است.
وی اضافه کرد: انگار امروز، درحال ایجاد نوعی «حاشیه امنیت» برای نوجوانان هستیم. زمانیکه نوجوان ارتباط خوبی با پدر و مادرش دارد، وقتی که می تواند آزادانه با آنها صحبت کند و نظرات خویش را بیان کند، وقتی که شفافیت در روابط آنها وجود دارد و زمانیکه اوقات خوشی را باکیفیت بالا در کنار هم می گذرانند، در واقع یک لایه حفاظتی قوی پیرامون او بوجود آورده اند و این حفاظ می تواند نوجوان را در مقابل چالش های مختلف دنیای امروز محافظت کند.
جواهری اظهار داشت: امروز، علاوه بر این، همسالان هم تاثیر قابل توجهی بر رفتارهای آنلاین نوجوانان دارند. تقویت مهارت های اجتماعی نوجوانان و تشویق آنها به ایجاد روابط سالم با دوستان، می تواند به آنها کمک نماید تا انتخاب های بهتری در فضای مجازی داشته باشند.
این دانش آموخته روانشناسی، ایجاد یک پیوند عاطفی قوی با والدین را یکی از مهم ترین عوامل در حفظ بهزیستی دیجیتال نوجوانان برشمرد و اظهار داشت: زمانیکه نوجوان احساس کند می تواند به والدین خود اعتماد کند و در رابطه با مسائل مختلف با آنها صحبت کند، کمتر در معرض صدمه های فضای مجازی قرار می گیرد. این ارتباط صمیمانه، همچون یک شبکه حمایتی قوی، نوجوان را در مقابل چالش های دنیای دیجیتال محافظت می کند و والدین می توانند با تشکیل فضایی امن برای گفتگو، گوش دادن فعال به صحبت های نوجوان و نشان دادن حمایت بی قید و شرط خود، به تقویت این پیوند کمک کنند.
وی در انتها اظهار داشت: آموزش مهارت های دیجیتال به نوجوانان و کمک به آنها برای تشخیص اطلاعات درست از نادرست، از دیگر اقدامات مهم برای حفظ بهزیستی دیجیتال آنها است. علاوه بر ایجاد ارتباط صمیمانه، کیفیت زمانیکه والدین و نوجوانان با هم می گذرانند هم بسیار اهمیت دارد و معتقدم که انجام فعالیتهای مشترک، گفتگوهای صمیمانه و نشان دادن علاقه به علایق نوجوان، می تواند به تقویت این پیوند کمک نماید.
منبع: لباس دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب