یادداشت وارده؛
وکیل رباتیک در عصرهوش مصنوعی
لباس دونی: لباس دونی: واقعیت امروزی هوش مصنوعی - آنچه تا حالا به آن دست یافته شده و آنچه در آینده ممکن باشد برسد - بسیار هیجان انگیز است، اما با هوش مصنوعی در داستان های علمی و تخیلی فاصله بسیاری دارد.
خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: محمدمهدی سیدناصری، پژوهشگر و مدرس حوزه حقوق و روابط بین الملل و نویسنده کتاب هایی چون «سازمان ملل متحد را بهتر بشناسیم»، و «دیوان بین المللی دادگستری را بهتر بشناسیم» در یادداشتی به موضوع حاضر شدن یک وکیل ربات در دادگاه پرداخته است.
مشروح این یادداشت که برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته، در ادامه می آید؛
هنوز از انقلاب دیجیتال مدت زمان طولانی نگذشته که بار دیگر تحت تأثیر پیشرفت بی سابقه تکنولوژی، جهان وارد عصر جدید دیگری، به نام عصر هوش مصنوعی شده است. انقلابی نو معروف به چهارمین انقلاب صنعتی که بدون شک تحولات و دگرگونی های بی نظیر و بنیادینی در سبک و روش زندگی انسان ها در پی داشته و خواهد داشت. امروزه تکنولوژی کلان روایتِ دنیای ما انسان هاست که با پیشرفت های شگرف در زمینه های نرم افزاری و سخت افزاری، زندگی بشری را گرفتار دگرگونی های فوق العاده ای کرده است، حال می خواهید باور کنید یا نه، اما به زودی اولین ربات وکیل در دادگاه حاضر می شود.
خبری که این روزها در جهان سر و صدای بسیاری ایجاد کرده، حاضر شدن یک وکیل ربات در دادگاه است. نقش هوش مصنوعی هر روز در زندگی ما بیشتر و بیشتر می شود. شروع توسعه این تکنولوژی در حقیقت به چند دهه قبل برمی گردد؛ یعنی زمانی در دهه ۵۰ میلادی که دانشگاه دارتموث در ایالات متحده یک پروژه تحقیقات تابستانی را به هوش مصنوعی اختصاص داد. ریشه های هوش مصنوعی را حتی می توان در عمق بیشتری از تاریخ و در فعالیتهای «آلن نیوئل»، «هربرت ای. سیمون» و «آلن تورینگ» جست وجو کرد. آزمون مشهور تورینگ در دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط وی در مقاله ای عنوان شد. این مقاله یکی از نخستین اسنادی است که در آن به وجود آمدن ماشین های هوشمند پیش بینی شده است. با این وجود مقوله هوش مصنوعی تا قبل از معرفی شدن سوپرکامپیوتر «دیپ بلو» توسط کمپانی IBM هنوز توجه جهانیان را به خود جلب نکرده بود.
قطعاً سوالی که برایتان پیش آمده، این است که این «ربات وکیل» در جلسه دادرسی چگونه عمل خواهد کرد؟ هوش مصنوعی پیش از مشاوره، ابتدا جلسه دادگاه را گوش می کند، بهتان های وارده را می شنود و پس از تحلیل داده ها و بررسی قوانین، به متهم یا خوانده مشاوره حقوقی می دهد. برای نخستین بار مقرر است یک ربات وکیل به موکلش در یک دادگاه رسمی مشاوره حقوقی بدهد و این یعنی که فناوری های نوین روز به روز درحال دگرگون ساختن سبک زندگی گذشته و خلق مفاهیم جدید هستند، شاید تا همین ۱۰ سال پیش استفاده از هوش مصنوعی و نقش آن در زندگی عادی ما تنها محدود به مواردی محدود و بسیار فنی بود که جز اهل فن توانایی فهم آنرا نداشتند ولی حالا می توان گفت هوش مصنوعی جزئی از زندگی عادی ما انسان هاست.
درحالی که حقوقدانان موفق شده بودند انقلاب دیجیتال را که بدنبال ظهور اینترنت شکل گرفته بود مهار کرده، در قالب در آورند، حالا بدنبال ظهور ابزار و پدیده های تکنولوژیک باز هم پیشرفته تر که حتی قادر به انجام محاسبات سریع تر و دقیق تر از انسان ها خواهند بود، با موضوعات باز هم ناشناخته تر و سوال ها و دغدغه های بیشماری که تازه مطرح هستند، رو به رو شده اند. طبیعتاً دانشکده های حقوق نیز نمی توانستند نسبت به تحولات یاد شده خونسرد بمانند و بدین سبب پس از سال ها پرداختن به حقوق رسانه های سنتی و سپس حقوق دیجیتال و همچون اینترنت، نوبت تحقیق در زمینه هوش مصنوعی نیز فرا رسید. بدون شک سفارش اخلاقی یونسکو از یک طرف کنوانسیون شورای اروپا از جانب دیگر نقش مهم در انسان محور کردن عصر هوش مصنوعی داشته و خواهند داشت.
ماه آینده میلادی یعنی فوریه سال ۲۰۲۳ میلادی (۱۲ بهمن تا ۹ اسفند)، یک نرم افزار هوش مصنوعی پیشرفته مقرر است در یک جلسه رسیدگی به یک پرونده در رابطه با تخلفات رانندگی و سرعت غیرمجاز، به کاربر خود مشاوره حقوقی دهد. نام متهم و محل دادگاه هنوز اعلام نشده است. طبق گزارش نشریه نیوساینتیست چاپ بریتانیا، هوش مصنوعی روی یک گوشی هوشمند فعال می شود و پیش از اینکه به متهم یا خوانده مشاوره حقوقی دهد، در ابتدا جلسه دادگاه را استماع می کند، بهتان های وارده را می شنود و پس از تحلیل داده ها و مطابقت آنها با قوانین و مقررات، به متهم مشاوره حقوقی می دهد که چگونه می تواند از خود دفاع کند؟ و به چه ماده قانونی استناد نماید؟ ایده طراحی و ساخت یک «ربات وکیل» در شرکتDoNotPay توسعه یافته است.
این شرکت در سال ۲۰۱۵ میلادی توسط جاشوا برودر، دانشمند کامپیوتر دانشگاه استنفورد، با هدف ارائه کمک های حقوقی به راننده ها برای دفاع هرچه بهتر در دادگاه ها و نپرداختن جریمه های رانندگی به راه افتاده است و اکنون در بریتانیا و آمریکا در دسترس می باشد. شرکت DoNotPay از سال ۲۰۲۰ میلادی فعالیتهای خودرا روی توسعه هوش مصنوعی متمرکز کرد. سوالی حالا ذهنتان را به خود مشغول کرده این است که اصلاً DoNotPayچیست؟DoNotPay یک برنامه تلفن هم راه است که در آن می توانید خدمات حقوقی یک وکیل مجهز به هوش مصنوعی را استخدام کنید. توسعه دهنده برنامه ادعا می کند که با DoNotPay، شما این قدرت را دارید که با فشار دادن ساده یک دکمه به آسانی قادر خواهید بود تا از هر فردی شکایت کنید. ظاهراً، این برنامه برای تلاش و کمک به افرادی که از طرف بوروکراسی های پیچیده و شرکت های بزرگ حقوقشان نقض شده، به مرحله ایجاد و راه اندازی رسیده است.
از زمان راه اندازی و استفاده از این نرم افزار در سراسر بریتانیا و ایالات متحده، شمار زیادی از کاربران، از خدمات آن برای انجام طیف گسترده ای از کارهای اداری و نامه نگاری های رسمی، در ارتباط با شرکت های بیمه یا شکایت از مقام های محلی، یا حتی کارهای مهاجرتی مانند تقاضای ویزا و روادید گردشگری استفاه کرده اند. با عنایت به این که پرونده حاضر نخستین وکالت این هوش مصنوعی است، DoNotPay پذیرفته تا درصورت شکست در دادگاه، جریمه احتمالی را پرداخت کند. اما اگر هوش مصنوعی پیروز شود، موفقیت بزرگی برای این شرکت و اتفاقی شگرف در زمینه قانونگذاری و حقوق حاصل خواهد شد.
نظام های حقوقی در سراسر جهان، در ابتدای راه مواجهه با هوش مصنوعی مستقل هستند. بطور حتم هوش مصنوعی همانطور که سایر عرصه ها را تحت تأثیر قرار داده است، نظام های حقوقی در دنیا را بیش از این متأثر خواهدنمود. واقعیت امروزی هوش مصنوعی - آنچه تا حالا به آن دست یافته شده و آنچه در آینده ممکن باشد برسد - بسیار هیجان انگیز است، اما با هوش مصنوعی در داستان های علمی و تخیلی فاصله بسیاری دارد. دوگانگی تکنولوژی، امید از یک سو نگرانی از طرفی، هوش مصنوعی امیدواری هایی با وسعت لایتناهی توأم با تشویش و دغدغه های بی سابقه را بدنبال می آورد.
اما عصر هوش مصنوعی نباید موجبات نگرانی بوده بلکه باید «منبع خیر و برکت» باشد، نه فقط نباید حقوق بشر را تضعیف بلکه باید آنرا تقویت کند. تکنولوژی به خودی خود، نه خوب است و نه بد و آن چه که مهمست نحوه به کار بردن آن توسط انسان هاست، اینکه آیا به نفع بشریت و یا مغایر و به ضرر آن مورد استفاده قرار می گیرد. اینجاست که جایگاه و اهمیت چارچوب گذاری نمود پیدا می کند.
هوش مصنوعی برای ورود به دادگاه ها کار سختی در پیش رو دارد، بااینکه DoNotPay هم اکنون دادگاهی را پیدا کرده است که استفاده از هدفون در آن ممنوع نباشد، اما اگر این شرکت بخواهد در آینده پرونده های بیشتری را برعهده بگیرد، احیانا با چالش های بیشتری برای یافتن دادگاه های سازگار با این فناوری روبه رو خواهد شد.
انقلاب صنعتی چهارم با همگرایی دنیای فیزیکی و دنیای مجازی و ایجاد یک اقتصاد پیوسته جهانی و نوآوری بی وقفه در سراسر دنیا متمایز می شود، بنابراین ما باید خودمان را برای مواجه با اثرات این انقلاب آماده نماییم تا بتوانیم دست پر از آن بیرون بیاییم. هنوز هم برای رسیدن به قطار سریع السیر چهارمین انقلاب صنعتی دیر نیست اگر زودتر اقدام کنید در وضعیت فعلی هر نظام حقوقی که در این راه زودتر از بقیه وارد عمل شود می تواند در تحت تأثیر قراردادن رویه های مشابه در دنیا پیشتاز باشد. مسئله ای که باید مدنظر متولیان نظام حقوقی در ایران نیز قرار بگیرد. به ویژه آن که کشور عزیزمان ایران همیشه کشوری پیشتاز در این عرصه بوده است.
منبع: لباس دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب