در گفت وگو با لباس دونی:
گردشگران محصولات چینی سوغات می خرند
لباس دونی: فعال حوزه صنایع دستی و گردشگری اظهار داشت: سه دهه برای حفظ صنایع دستی گیلان تلاش کردم، اما هنوز هم برای مهجوری هنر و هنرمندان این حوزه دلم غمگین است.
به گزارش خبرنگار صنایع دستی ایرنا، بااینکه ظرفیت غنی صنایع دستی، ایران را در زمره کشورهای برتر جهان در تنوع رشته و تکثر آثار زیبا و فاخر قرار داده است، جهانیان هنر ایران را تصدیق می کنند، اما روند تولید و صادرات صنایع دستی و سهم از بازار جهانی چنگی به دل نمی زند. حال آنکه وقتی با هنرمندان صنایع دستی صحبت می نماییم، همچنان از بیمه نبودن، عدم تامین مواد اولیه، تسخیر بازار با محصولات رقیب عموما از شرق آسیا و تعطیلی بازارها و بازارچه ها و بی توجهی مسئولان و متولیان به این حوزه، گلایه دارند.
شناسایی و ثبت حدود ۳۰۰ هنر رشته صنایع دستی، ثبت جهانی ۱۴ شهر و روستای صنایع دستی، ثبت ملی ۶۷ شهر و روستای صنایع دستی، دریافت ۸۴ مهر اصالت بین المللی بااینکه افتخاراتی بزرگ در این حوزه می باشد، اما اساسا نمی توان به بیمه بودن فقط ۴۴ هزار هنرمند صنعتگر از جامعه ۲.۵ میلیون نفری این حوزه افتخار کرد.
عباس میرجینی از هنرمندان و فعالان حوزه صنایع دستی و گردشگری استان گیلان که سه دهه با مسائل و مشکلات این حوزه دست و پنجه نرم کرده است، معتقد است: در دوران کرونا صنعت گردشگری و صنایع دستی لطمه جدی دید، اما به جز این بحران، بی توجهی به صنایع دستی و هنرهای سنتی از چند دهه قبل، لطمه های بیشتری داشته است. صنعتگر هنر سنتی به مواد اولیه و کارگاه فعال و بازار فروش و سرمایه در گردش نیاز دارد؛ در سیاست وزارت میراث فرهنگی اولویت باید حفظ هنرمند باشد و پس از آن بروزرسانی و تغییر رویکرد در بازاریابی و فروش محصولات هنرمندان در بازار جهانی است که می تواند جایگاه صنایع دستی ایران را در منطقه و جهان ارتقا بخشد.
ماسال در استان گیلان ساده زیستی، عزتمندی و سخت کوشی نماد فرهنگی مردم گیلان
میرجینی در گفت و گو با خبرنگار صنایع دستی ایرنا اظهار نمود: در هنرستان به رشته های مختلف هنری علاقه داشتم؛ اوایل، تحصیل الزامی بود اما آرام آرام به علاقه تبدیل شد، چشم که باز کردم هنر بخش اصلی از زندگی روزمره ام شد، در رشته های مختلف هنری سرک کشیدم. چیزی نگذشت این رشته ها را یاد گرفتم و بواسطه آن با هنرمندان، هنرجویان و صنعتگران هنرهای سنتی علاقه مندان بسیاری در منطقه تالش، شهرستان ماسال و سایر روستاهای استان گیلان آشنا شدم.
هنرمند فعال حوزه گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت: همین ارتباط نزدیک و رفت وآمدها و آشنایی ها با اساتید و هنرجویان خود به خود به راه اندازی آموزشگاه کشید؛ تمام تلاش سه دهه اخیرم را با جان و دل برای شناخت و حفظ و معرفی هنرهای سنتی و صنایع دستی و شناسایی اساتید این رشته در استان گیلان گذاشتم، وقتی می شنیدم هنری درحال فراموشی است غم تمام وجودم را فرا می گرفت، هنوز هم برای مهجوری هنر و هنرمندان صنایع دستی در هر جای ایران دلم غمگین است.
وی اضافه کرد: من خود هیچ اثر فاخری ندارم که بتوانم نام ببرم، اما با افتخار می گویم که در سرزمینی زندگی می کنم که مردمانش ساده زیستی، عزتمندی و سخت کوشی نماد آثار فاخر تمام عمرشان است، من فقط تلاش کردم از میان این مردم، اساتید هنرمندی که آثار فاخر داشتند و دارند شناسایی و به جامعه و مسئولان معرفی کنم، شاید رسالت من در این دوره فقط همین بود.
شالما ماسال گیلان روستای ملی چوب تراشی (چوء تاشی) صدور کارت صنعتگری چوب تراشی سنتی برای ۵۰ خانوار ماسال
میرجینی گفت: هنرمند واقعی آن دامدار روستایی است که وسط جنگل با پشم گوسفند نمد سفید تولید می کند، با ظرافت و دقت به آن نقش و رنگ می دهد، هنرمند چوب تراشی است که با دو ابزار ساده پارینه سنگی، تنه چوبی را به ظروف غذاخوری جذاب و زیبا تبدیل می کند، من در طول این سه دهه که حتی توریستهایی را بجای جای گیلان بردم، تلاش کردم در کنار جلوه های بی مثال طبیعت منطقه، توجه آنها را به آثار دست ساز مردمان این منطقه جلب کنم.
نمونه های بسیار زیباتر و جذاب تر در روستاهای استان گیلان وجود دارد که فقط به خاطر غفلت ماست که جهانی نشده اندراهنمای گردشگری محلی استان گیلان اضافه کرد: شال بافی، چوب تراشی سنتی، نمد سفید، چلنگری از رشته های سنتی رایج در بین عشایر مناطق کوهستانی تالش در استان گیلان است که به دلیلهای مختلف زمانی درحال فراموشی بود و مستند آنها را تولید کردیم و در گام دوم کارت صنعتگری برای هنرمندان گرفتیم و الان فقط ۵۰ خانوار از منطقه ماسال کارت صنعتگری چوب تراشی سنتی دریافت کرده اند، بااینکه تعداد زیادی از آنها به دلیلهای مختلف بیکار شده یا شغل خودرا تغییر داده اند. بخش زیادی از این خانواده ها به اجاره دهنده خانه هایشان به گردشگران تبدیل گشته اند برای اینکه ساده تر سود و درآمد به دست می آورند.
وی بیان کرد: لباس محلی مردم منطقه عموما از شال بافی و چادرشب بافی است، حالا روستای قاسم آباد گیلان در جهان بعنوان روستای جهانی(صنایع دستی چادرشب بافی) شناخته شده است. هنرهای سنتی و صنایع دستی محصول ابزار و موادی است که سالیان و قرن ها مردم در زندگی روزمره خود استفاده می کردند و می کنند که البته در عصر جدید به صورتی برمبنای ذائقه سایر مردم طراحی و تولید می شود.
اکنون در حساس ترین نقطه دوران گذار قرار داریم، اگر روند حمایت ها و تشویق ها بر همین منوال باشد، شاید تا ۲۰ سال آینده هیچ کدام از صنعتگرانی که هنرهای سنتی و بومی را با که با پوست و استخوان و با جان و دلشان حفظ نموده اند دیگر نباشند، فرصت بسیار کم و گذاراست، اگر بجای اینکه به فکر حفظ صندلی و جایگاه و مقام خود باشیم، به فکر حفظ این گنجینه های زنده بشری این سرزمین باشیم، یقینا پست و مقام هم باقی ماند.
ورود به بازارهای جهانی صنایع دستی سخت نیست
میرجینی درباره راه های برون رفت از رکود گردشگری و صنایع دستی در جوامع محلی، تصریح کرد: همه باید در مورد توانایی و هنر جوامع محلی با هم حرف بزنیم، مستندهای معرفی جاذبه ها را تولید و پخش نماییم، توریست علاقمند را ببریم کارگاه های سنتی در جوامع محلی را از نزدیک ببیند، جنگل و کوه و دریا و رود در مناطق شمالی اعجاب انگیز است، اما شگفت انگیزتر از آن، همگونی و تطابق زندگی مردم این منطقه با طبیعت بکر است، گاهی توریست نه فقط طبیعت را بر هم می زند یا از بین می برد، بلکه به جوامع محلی بی مهری و بی اعتنایی هم می کند. هر کدام از ما بعنوان جزئی از این زنجیره حمایت، مسئولیت داریم تا هنرمندان این مرز و بوم را به هموطنان و جهان معرفی نماییم.
جنگل و کوه و دریا و رود در مناطق شمالی اعجاب انگیز است، اما شگفت انگیزتر از آن، همگونی و تطابق زندگی مردم این منطقه با طبیعت بکر استوی اشاره کرد: البته صنعتگر هم باید در آثار تولیدی خود تحول بوجود آورد و باتوجه به ذائقه مخاطب، محصولات هنری خودرا مطابق زندگی نسل جدید تولید نماید، اما اولویت حفظ هنرمند است و پس از آن ایجاد این تغییرات و به روز رسانی ها؛ چینی ها با همین روش ها توانستند بازار فروش صنایع دستی جهان را از آن خود کنند، در صورتیکه نمونه های بسیار زیباتر و جذاب تر در روستاهای استان گیلان وجود دارد که فقط به خاطر غفلت ماست که جهانی نشده اند.
مستندساز حوزه گردشگری اضافه کرد: ورود به یک حوزه موجب می شود سایر جنبه ها و نقاط قوت و ضعف هم دیده شود، وقتی وارد یک روستا شدیم صنایع دستی، جاذبه فرهنگ، پوشش، غذا و بومگردی ها وجود دارند، با نخستین فراخوان ها تورهای گردشگری جذب می شوند، در کنار صنایع دستی، به آسانی آبشار و غار و جنگل و غذا و موسیقی و زبان محلی به چشم می آید.
جوانان تحصیل کرده در کنار اساتید پیشکسوت صنایع دستی
راهنمای گردشگری و صنایع دستی استان گیلان اظهار داشت: با معرفی جاذبه های صنایع دستی و هنرهای سنتی منطقه تالش، کادوسیان و تالش ها -که از اقوام اصلی این منطقه شمالی هستند- بیشتر دیده شدند. رویدادهای فرهنگی و گردشگری می تواند به این روند کمک بیشتری کند که من در این سه دهه تلاش کردم انجام بدهم اما باز هم نیاز است که همه کمک کنند.
ورود به بازارهای جهانی صنایع دستی سخت نیست، اگر جوانان تحصیل کرده حوزه صنایع دستی در کنار اساتید پیشکسوت قرار بگیرند و کمی به آثار تولیدی بپردازند، شیوه های بسته بندی، بازاریابی و فروش تغییر کند، بی شک جایگاه صنایع دستی ایران در جهان از وضعیت فعلی، چندین رتبه بالاتر می رود و سهم بیشتر از صادرات اقتصاد صنایع دستی را به خود اختصاص می دهد.
هنرمند خوب الزاما بازاریاب خوب برای صنایع دستی نیست
میرجینی با اشاره به اینکه هر هنرمند صنعتگر خوبی الزاما بازاریاب خوب نیست، اظهار داشت: در دوران کرونا صنعت گردشگری و صنایع دستی لطمه جدی دید، اما به جز این بحران، بی توجهی به صنایع دستی و هنرهای سنتی از چند دهه قبل، لطمه های بیشتری وارد کرده است. صنعتگر هنر سنتی به مواد اولیه و کارگاه فعال و بازار فروش و سرمایه در گردش نیاز دارد. صنایع دستی نیازمند نمایشگاه های دائمی است، اینترنت و شبکه مجازی به ضرورت این حوزه تبدیل گشته است.
صنایع دستی نیازمند نمایشگاه های دائمی است، اینترنت و شبکه مجازی به ضرورت این حوزه تبدیل گشته استوی اظهار داشت: یک میلیون توریست به منطقه ماسال می آیند، اما در بازگشت محصولات چینی را بعنوان سوغات می خرند، این لطمه را باید متولیان حوزه صنایع دستی در استان مرتفع کنند بااینکه این رنج و معضلی است که کمابیش در همه کشور گرفتار شده ایم. در کرونا وضعیت اقتصادی بدتر هم شد و تعدادی از اهالی منطقه در وضعیت سخت اقتصادی به خام فروشی چوب روی آوردند حتی گزارش هایی از قاچاق چوب داشتیم، آنها حتی کار هنری را هم کنار گذاشتند و به کارگری روزمزدی روی آوردند.
میرجینی درباره بیمه هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی اظهار داشت: خدمات درمانی یکی از با اهمیت ترین مسائلی است که همه انسان ها خصوصاً هنرمندان آن هم در دوران پیری به آن نیاز دارند، وقتی هنرمند از همین خدمات اولیه محروم شود هزینه های آن بار بسیار سنگینی بر دوش او می گذارد و اساسا صنعتگر هنر سنتی از پس این هزینه ها بر نمی آید. در بین صنعتگران تعداد کمی از هنرمندان بیمه شده اند، وقتی صنعتگر کارگاهش تعطیل شود بیمه را قطع می کند هیچکس هم علت آنرا پیگیری نمی کند و طبق قانون قابل بازگشت هم نیست.
فعال حوزه گردشگری و صنایع دستی گفت: با شناسایی و حمایت هنرمند و ایجاد بازارچه و تشویق و تامین مواد اولیه می توان صنایع دستی را در منطقه ماسال و تالش به شغل های پایدار تبدیل کرد، خرید تضمینی محصولات می تواند وضعیت بغرنج هنرمندان را تسکین دهد.
منبع: lebasdooni.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب